Shrift o'lchami: A A
Sayt ranggi: A A A A

ALIFBO VA TALAFFUZ


Sizga qiziq bo'lishi mumkin:

  1. Italyan tilida bo'g'in (La sillaba)
  2. Italyan tilida urg'u (L'accento)
  3. Tez orada

Italyan alifbosida 21 ta harf mavjud. Ular:

Harf

Nomi

Harf

Nomi

Harf

Nomi

A

a

H

akka

Q

ku

B

bi

I

i

R

erre

C

chi

L

elle

S

esse

D

di

M

emme

T

ti

E

e

N

enne

U

u

F

effe

O

o

V

vi

G

ji

P

pi

Z

zeta

 

O’zlashma harflar (lettere stranieri):

Harf

Nomi

J

i lunga

K

kappa

W

doppia v

X

iks

Y

ipsilon

 

Tovushlar. Italyan tilining fonetik alifbosi (alfabeto fonetico):

Harf

(lettera)

Nomi

(nome)

Tovush

(suono)

Misol

(esempio)

A a

[a]

[a]

Amare (sevmoq)

B b

[bi]

[bi]

Bere (ichmoq)

C c

[сi] (chi)

[k]
[ t∫ ]

Agar “c” harfidan keyin “i” yoki “e” bo’lsa, [chi] yoki [che] deb o’qiladi: cena (kechki ovqat), cinema (kino)

Qolgan hollarda [k] deb o’qiladi: cane (it), cosa (narsa)

D d

[di]

[d]

Dare (bermoq)

E e

[e]

[e]

Vena (vena)

F f

[effe]

[f]

Fare (qilmoq)

G g

[gi] (ji)

[dgi] dj

Agar “g” harfidan keyin “i” yoki “e” bo’lsa, [ji] yoki [je] deb o’qiladi: gente (xalq), giro (sayr), gia - [jа] (allaqachon)

Qolgan hollarda [g] deb o’qiladi: gola (tomoq), gatto (mushuk)

H h

[akka]

-

Talaffuz qilinmaydi

I i

[i]

[i]

italiano

L l

[elle]

[l]

Lezione (dars)

M m

[emme]

[m]

Mica (hech ham)

N n

[enne]

[n]

No (yo’q)

O o

[o]

[o]

Osso (suyak)

P p

[pi]

[p]

Parlare (gapirmoq)

Q q

[ku]

[k]

Bu harf doimo “U” harfi bilan birgalikda keladi va [kv], [ku] ga monand talaffuz etiladi: quando (qachon)

R r

[erre]

[r]

Roma

S s

[esse]

[s]

Sale (tuz), sole (quyosh)

T t

[ti]

[t]

Tavolo (stol)

U u

[u]

[u]

Uva (uzum)

V v

[vu]

[v]

Vela (yelkan)

Z z

[zeta]

[z]

Zero (nol)

J j

[illunga]

 

 

K k

[kappa]

[k]

 

W w

[doppjavvu]

[v] [w]

 

X x

[iks]

[ks] 

 Xilofago [ksilofago] (yog’och qurti)

Y y

[ipsilon]

[i] [j] [y]

 yogurt

ca, co, cu, ch

 

[k]

cane, cono, cura, chiave.
agar “c” dan keyin “h” bo’lsa, [k] deb o’qiladi

e

 

[e]

Era (era)

ga, go, gu, gh

 

[g] (г)

gallo, gola, gufo, ghiro
agar “g” dan keyin “h” bo’lsa, [g] deb o’qiladi

i

 

[j]

Piove (yomg’ir yog’ish)

n

 

[ŋ]

Vanga (belkurak)

o

 

[o]

Ora (vaqt)

s

 

[z]

“S” harfi ikki unli o’rtasida kelsa, [z] deb o’qiladi (ba’zi so’zlar bundan mustasno):  raso (atlas)

u

 

[u] [v]

Cuore (yurak)

z

 

[tz]

Enzo

Sce (sci)

 

[š] (sh)

scisce - birikmalari [shi], [she] deb o’qiladi; Scena, sciare 

gl

 

[l'] (ль)

Yumshoq, ikkilangan “lkabi o’qiladi: aglio (sarimsoq)

gn

 

[n'] (нь)

Yumshoq, ikkilangan “nkabi o’qiladi yoki [ny] deb ham o’qisa bo’ladi:  bagno (hammom)

 

TO’G’RI TALAFFUZ QILISH QOIDALARI

Italyan tilida so’zlarni o’qish juda oson, negaki so’zlar qanday yozilsa, shunday o’qilaveradi, xuddi o’zimizning o’zbek tilidek, biroq bir nechta qoidalar mavjudki, ularni eslab qolish kerak.  Italyan tilida so’zlardagi unli harfni doimo aniq va ravon talaffuz qilish talab etiladi, ayniqsa so’nggi unlini.

C harfi

C (chi) harfi a, o, u unlilaridan oldin kelsa, K tovushini beradi:

                caro (qadrdon), come (qanday), credere (ishonmoq)

Ci + a, o, u  bo’lsa, i o’qilmaydi:

pronuncia (talaffuz), cioccolata (shokolad)

C dan keyin e, i unlilari kelsa, ch tovushini beradi:

                certo (aniq), facile (oson)

C + h birgalikda k tovushini beradi:

                che (nima), chi (kim)

G harfi

G (ji) harfi a, o, u unlilaridan oldin kelsa, G tovushini beradi:

                gallina (tovuq), gola (tomoq)

Gi + a, o, u  bo’lsa, i o’qilmaydi:

gi* (allaqachon), gioco (o’yin)

G dan keyin e, i unlilari kelsa, J tovushini beradi:

                gentile (muloyim), pagina (sahifa)

G + h birgalikda g tovushini beradi:

                spaghetti (lag’mon)

H harfi

bu harf talaffuz qilinmaydi: ho, hai, harem (haram)

S harfi

Jarangli undoshlar bilan birga, kelsa, ya’ni sbsvsd bilan boshlansa,  Z deb o’qiladi:

                lo sbaglio (xato), lo sgabello (skameyka)

S harfi unlilar orasida Z deb o’qiladi:

                caso (holat), così (shunday)

Sc + a, o, u bo’lsa, Sk deb o’qiladi:

                scala (zina, qoya)

Se + e, i bo’lsa, Sh deb o’qiladi:

                uscire (chiqmoq), sciarpa (sharf)

qolgan hollarda S deb o’qiladi.

Z harfi

[Dz] kabi o’qiladi:

                zero [dzero] - nol, zaino [dzayno] - sumka

[Ts], ya’ni ruscha ц tovushidek o’qiladi:

                prezzo [pretsso] - narx

Qachon dz, qachon ts kabi o’qilishi haqida aniq qoidalar mavjud emas.

Qo’sh undoshlar

So’zda ikkita bir xil undosh kelgan bo’lsa, uni aniq talaffuz qilish  kerak, negaki bitta undoshini talaffuz qilmaslik, so’z ma’nosini o’zgartirib yuborishi mumkin:

palla - shar, to’p, pala - belkurak.
callo - shilimshiq, calo - kichraytirish.
polo - qutb, pollo - xo’roz.

Urg’u

Italyan tilida urg’u asosan so’zning oxiridan bitta oldingi bo’g’iniga tushadi, ammo boshqa bo’g’inlarga ham tushishi mumkin. Agar urg’u so’nggi bo’g’inga tushsa, diakratik belgi bilan belgilanadi:

caffècittàperchè

Diftonglar

Bir bo’g’inda kelgan qo’sh yoki qator unlilar diftonglarni hosil qiladi. Quyidagi diftonglar bor:

Diftong

So’z

Talaffuzi

Tarjimasi

Ie

Ieri

iyeri

Kecha

Io

Fiore

fyore

Gul

Iu

Fiume

fyume

Daryo

Ia

Piano

pyano

Qavat, sekin, pianino

Ue

Questo

kuesto, kvesto

Bu

Uo

Cuore

kuore

Yurak

Ai

Mai

may

Hech qachon

oi

Noi

noy

Biz



Mavzu yuzasidan

InItalia.uz © 2020-